23 Kasım 2010 Salı

Adıg Eeren




Adıg Eeren (Ayı Ereni (Ruhu) / Bear Spirit)

Nette gezinirken Tıva'daki Kam merkezlerinden biri olan "Adıg Eeren (Ayı Ruhu)"nun sitesine denk geldim. Orda birileri ve kamlar, kendileri ve Adıg Eeren hakkında birşeyler yazmışlar. Bilgileri merkezden alınca heyecanlandım, şuraya da koyayım dedim. Hadi bakalım.

Şamanizm'i Tanıtım

Larisa Kujuget Çurum-oolovna, Saya Gennadi Sarıg-ooloviç, Orlanma Monguş

Soruları izleyen yanıtlar, Adıg Eeren'de çalışan kamların değişik seslerinin bir koleksiyonu. Bu bazen daha az düzenli görünebilir ama görüşlerin çeşitliliğini ve bizim vizyonların çokluğuna açıklığımızı yansıtıyor.

Şamanizm Nedir? Şamanizm'e Bakışımız
Gennadi: Tıva halkının en eski dini. Çok eskiden beri Tıvalılar Kayrakan'a, Adıg Eeren (Ayı'nın Ruhu) olan Kayrakan'a taparlardı.
Larisa: Kam insanlara enerji transferi ile yardım eder, fakat bu enerji kama geri dönüp ona zarar verebilir.

Kam kime denir?
Gennadi: Eski çağlarda güçlü kamlar vardı. Ateşe atılınca ölmediler. Kam, dünyanın ve ölümün ruhlarını çağırır. Hasta kişilere yardım ederler ve kötü sözleri ve ruhları kovarlar.
Larisa: Bir kam hiç kimseye ihanet etmemelidir ve parayı düşünmemelidir. O kişioğluna hizmet etmedilir, ama buna rağmen bazen kendine yardım edemez. Ben kendi istediğim için fakirim ama insanlardan daha fazlasını isteyemem. Bazen davulumu fırlatıp bu kamlık işinden uzaklaşacakmış gibi hissediyorum, ama bu bana bir armağandır. Sonra tekrar o tarafından çekiliyorum tekrar.

Kam Davulunun Önemi Nedir? (Rusça Buben, Tıva Türkçesi'nde Düñür)
Gennadi: Davulun sesi insanlar gibi ruhları da sakinleştirmeyi ve yatıştırmayı sağlar. Bu tüm kötü ruhların korkusudur, Kırmızı Kamçı (Tıvaca: Kımçı), Kırmızı Ritüel Bıçaklar (Gestik) gibi bundan da korkarlar. Davul tokmağı (Orba) yardımcı ruhların değişik çizimleriyle süslenmiştir ve derinin özel bir çeşidinden yapılmalıdır, yoksa Düñür doğru sesi vermez.
Larisa: Davul kötü ruhları kovup iyilerini çekmek için bir yardımcıdır. Bazen kötü bir davul düzgün çalışmaz ve şamanik bir ilahi (Tıvaca: Alkış) ile desteklenmesi gerekir. Davul, kamı şamanik yolculuğunda onu taşıyan bir ata benzetilebilir.
Orlanma: Davulun büyük bir gücü vardır. Eskiden bilmezdim ama davul bana göre cennetin kapısı gibi . Kamlamaya başlar başlamaz o açılır ve cennetin sakinleri bana görünür. Bu benim için eve geliş gibi bir şey. Davulun çemberi çok güçlü bir sembol, tıpkı Güneş gibi.

Eeren (Yardımcı Bir Ruh) Nedir?
Gennadi: Bir Eeren, kamı koruyan ve savunan bir ruhtur. Bu bir kurtun, bir ayının, bir yılanın, bir balığın; bir ırmağın ya da bir kişioğlunun ruhu olabilir.
Larisa: Eeren yardım eder ve korur. O gizli enerjili, güçlü bir yardımcıdır. Kam ile onun eeren'i arasındaki ilişki, konuşulmaya izin verilmeyen bir şeydir.
Orlanma: Bana göre eeren, bir silah ya da özel bir çalgı gibidir. Korur, iyileştirmeye ve kötü ruhları kovmaya yardım eder.

Kamların Diğer Dinlerle İlişkisi
Kam, kişinin bireysel dinine önemsemeden ona özgürce yardım edebilir.

Kam ve Alkol Arasındaki İlişki Nedir?
Gennadi : Eskiden Tıvalılarda 33 yaşına kadar içki içmek yasaktı. Kam çok içmemelidir, gücünü kaybedebilir ve ayinini yapamayabilir, bitiremeyebilir. Örneğin, bazı özel toplantılarda ve cenazelerde insanlar çok içebilir, ama kam katılışının sembolü olarak sadece bir yudum içmelidir.
Larisa: Cenaze ayini gibi zorlu ayinlerden sonra, yakınlarla girilen yoğun duygu durumlarından sonra, biraz alkol almak bazen beni rahatlatır. (Yanlış değil ama eksik bir çeviri oldu bu cümle)

Çok içen bir kam, kötü bir kama dönüşebilir. Zaten enerjisini kaybeder, bunun için kamlar içmeyi düşünmezler.

Tabular - Kamın, Hakkında Konuşmayacağı Şeyler
-Normal bir kişinin anlayamayacağı Şamanik sırlar
-Genelde Tıvalı Kamlar kötü şeyler hakkında konuşmaktan kaçınırlar.
-Ruhlar diğer dünya hakkında konuşmamayı emrederler.
-Önsezi gücü hakkında da konuşmaması gerekir Kam'ın.
-Kamın Eeren'iyle konuşması da gizlidir. Kam, bunları çok yakın olduğu kişilerle paylaşabilir ama Eeren'inin güç kaybetmemesine dikkat etmesi gerekir.

Tuva Şamanizmi'nin Doğanın Muhafazasına Katkısı Nasıldır?
Adıg Eeren kamlarının büyük isteği, tüm kamların birleşip dev bir ayin yapmalarıdır. Bu, insanlara doğaya olan aşkı tekrar bulmalarında yardımcı olabilir. Olabilmesi için uygun zaman ilkbahardır. Tıva'da bunun için doğru yerler olabilecek bazı kutsal yerler vardır.
Healing springs could be the place for the ritual of the yellow leaves in may and as well with a big fire in winter. (Bilemedim.)
Yüksek değeri olan güçlü yerler vardır ama bu günlerde kamların buna katılma olasılığı çok az.

Kaynak: http://www.adygeeren.de/Introduction%20to%20Shamanism

Not: 2 yıl evvelde uğraştığım için, yanlışlıklar olmuş olabilir. Hor görmen garibi.

14 Ekim 2010 Perşembe

Hacivat ve Mektub

-Pertev-i afitab ve sua-yi mahitab; sulatn-ül selatin-ül Arab ve'l Acem ve Rum; Zillullah-i Filalem Temirtaş Han! Kafinur'u sizin eteğünüze gönderürüz. Naçiz hazinenüz zat-ı şahanenizün gölgesinde.. Eee.. Gölgesünden.. Iıh Nedür?
-Cömertlük ve bereketüynen şeref yab ola!
-Hah! Şeref yab ola! Getirin mühür idek. Hayırlı Olsuun! .. Ya hu, şeref didüm de, canım nası turşu çektü..

...

-"Hakanlarun hakanı! Alem-i cihan! Hemü adül, hemü de hakim! Melik ve sultanların medar-u iftiharu! Demirtaş Han! Allah bizi sana bağuşlaya!
Zamanun ışığu! Harici ve dahili mihrakların yok edicüsü! Kafir ve müşriklerin kökünü gazuyucu! Mücahüt! Herşeyden önce Allah cennette rütbesini yükseltsin inşallah! Memalük-ül İslam ve Bilal-i Rum'un koruyucusu! Gazilerün gazüsü Demürtaş Han! Alaiddün ya ve eddün müüzilislam ve'l müslümin!"
-Men müzlüman değilem!
-Nİ ?!
-"Domuzun yılandan doğmuş evladı Temürtaş! Senin o taş gibün garanfilünü, kızgın demirden anahtar ile açacağız! Billur kasenü Rum diyarının en yaşlı kısraklarına tokmaklatacağız! Senin anaın o yoğurtlu ... "


-Eşrefoğlu, Hamitoğli ve dahili tüm beylikler artık ceset oldi!
...